تخم شربتی
تخم شربتی گیاهی خودرو، یک ساله و شبیه به ریحان ولی با برگ ها و تخم های ریزتر است. ساقه های آن مربع شکل و گلش مایل به قرمز و صورتی است. این گیاه در اوایل بهار در کوهستان ها و بیابان ها می روید. نام های دیگر این گیاه: بادروج، تره خراسانی، اوقیمن، حوک، بورنگ، صریرا و بادروج ابیض می باشد.
آزتک ها (یکی از تمدن های آمریکایی) از این دانه های بسیار مقوی، به عنوان غذایی اصلی استفاده می کردند. تخم شربتی به جز آمینواسید تورین، همه ی آمینواسیدهای مورد نیاز بدن را در خود دارد و غذایی کامل محسوب می شود.
تخم شربتی یک نوشیدنی لذت بخش و دارویی گیاهی است همچنین این گیاه در درمان بسیاری از بیماری های مفید است. این گیاه بومی آمریکای مرکزی بوده اما مانند ذرت به دیگر نقاط جهان نیز برده شده است. این گیاه را برای مصرف تخم آن می کارند، گرچه خود گیاه کاربرد تزئینی هم دارد. لعاب این دانه ها پس از جذب آب به صورت ژله ای درمی آید که می تواند برای رفع عطش مورد استفاده قرار گیرد. تخم شربتی خواص زیادی دارد و این گونه نیست که فقط برای فصل گرما توصیه شود.
مواد معدنی و ویتامین های موجود در خواص تخم شربتی
- میزان کلسیم موجود در آن، پنج برابر شیر است.
- میزان ویتامین C موجود در آن، 7 برابر پرتقال است.
- آهن موجود در آن، سه برابر اسفناج است.
- یک ماده معدنی به نام بورون در تخم شربتی باعث انتقال کلسیم به استخوان ها می شود.
- پتاسیم موجود در آن، دو برابر پتاسیم موجود در موز است.
- در واقع حدود 20 درصد وزن دانه های به این کوچکی حاوی اسیدهای چرب امگا 3 است و به همین دلیل، غذایی عالی برای مغز و قلب است. میزان امگا 3 موجود در تخم شربتی، 8 برابر ماهی سالمون است.
خواص تخم شربتی
تخم شربتی بهطور گسترده در طب چینی و آیورودا بهکار میرود و مزایای سلامتی بسیار زیادی دارد که ممکن است از آنها بیخبر باشید.
۱. به کاهش وزن کمک میکند
تخمهای شربتی، مقادیر بالایی اسیدهای چرب امگا ۳ دارند و درنتیجه، غنی از آلفا لینولنیک اسید (ALA) هستند. این اسیدها به افزایش متابولیسم چربیسوزی در بدن کمک میکنند. این دانهها سرشار از فیبر نیز هستند، بنابراین شما را بهمدت طولانیتری سیر نگه میدارند و از هوسهای غذایی جلوگیری میکنند. شما میتوانید برای کنترل اشتهایتان از آنها بهعنوان یک میان وعده قبل از غذای اصلی استفاده کنید. برای این منظور کافی است آنها را به یک کاسه ماست اضافه کنید یا مقداری از آنها را روی سالاد میوه بپاشید.
۲. حرارت بدن را کاهش میدهد
تخمهای شربتی در بعضی از کشورهای آسیایی مانند تایلند به همراه آب، شکر، عسل و گاهی اوقات شیر نارگیل برای درست کردن نوعی نوشیدنی بهکار میروند. این یک نوشیدنی عالی برای روزهای گرم تابستان است. تخمهای شربتی یکی از بهترین خنککنندههای بدن هستند. آنها حرارت بدن را کاهش میدهند و به همین دلیل است که مردم معمولا آنها را به نوشیدنیهای طراوتبخش، شربتها یا میلک شیکها اضافه میکنند.
۳. سطوح قند خون را کنترل میکند
تخمهای شربتی برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ مفید هستند، چون میتوانند سطوح قند خون را کنترل کنند. آنها متابولیسم بدن شما را کُند میسازند، بنابراین تبدیل کربوهیدرات به گلوکز را کنترل میکنند. شما میتوانید دانههای ریحان خیسخورده را در یک لیوان شیر مخلوط کنید و بهعنوان صبحانه بنوشید. این نوشیدنی برای افراد دیابتی، بسیار سالم و مفید است.
۴. یبوست و نفخ را از بین میبرد
تخمهای شربتی، بدن را بهطور طبیعی سمزدایی میکنند و باعث تنظیم حرکات روده میشوند. روشی مؤثر برای رفع یبوست آن است که بهمدت چند شب قبل از رفتن به رختخواب، یک لیوان شیر مخلوطشده با تخم شربتی بنوشید. این نوشیدنی بهعنوان یک پاککنندهی معده عمل میکند. تخمهای شربتی حاوی روغنهای فرّاری هستند که به ازبینبردن گاز و نفخ دستگاه گوارش کمک میکنند و برای هضم مفیدند.
۵. اسیدی بودن معده و سوزش سردل را درمان میکند
تخمهای شربتی، سوزش معده را تسکین میدهند و با خواصشان سموم را از بدن دفع میکنند. آنها اثر اسیدی HCL (اسید هیدروکلریک) را خنثی میکنند و سوزش سردل را فرو مینشانند. تخمهای شربتی خیسخورده، سرشار از آب هستند و به تسکین پوشش معده کمک میکنند، بنابراین حس سوزش را از بین میبرند.
۶. به داشتن پوست و مویی سالم کمک میکند
له کردن تخمهای شربتی در روغن نارگیل و مالیدن آن روی نواحی مشکلدار پوست به درمان چندین عفونت پوستی مانند اگزما و پسوریازیس کمک میکند. تخمهای شربتی را بدون خیساندن بکوبید، در یک فنجان روغن نارگیل بریزید و قبل از استفاده چند دقیقه گرم کنید. خوردن دانههای ریحان بهطور منظم به بدن شما کمک میکند که کلاژن ترشح کند. کلاژن برای ساخت سلولهای جدید پوست و ترمیم سلولهایی که بهخاطر فرسایش طبیعی آسیب دیدهاند، ضروری است. تخمهای شربتی سرشار از آهن، ویتامین K و پروتئین هستند. این مواد معدنی برای داشتن موهایی بلند و قوی، حیاتی هستند. پروتئین و آهن به رشد مو نیز کمک میکنند و حجم مو را افزایش میدهند.
۷. سرفه و آنفلوانزا را درمان میکند
تخمهای شربتی خاصیت ضدانقباضی دارند، یعنی میزان سفتی را در عضلاتِ گرفته و منقبض کاهش میدهند و آنها را شل میکنند. آنها به این طریق به کنترل سیاه سرفه کمک میکنند. تخمهای شربتی، ایمنی بدن را افزایش میدهند. فلاونوئیدهای موجود در آنها مانند ویسنین، اورینتین و بتاکاروتن به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکنند.
۸. مفید برای درمان فشار خون
فشار خون مشکلی است که معمولاً بعد از خوردن غذا به ویژه غذاهای پر نشاسته، فشارخون بالا می رود و اگر تخم شربتی همراه غذا خورده شود مواد نشاسته ای به تدریج قند موجود در خود را آزاد می کنند و به این ترتیب شما به طور تدریجی انرژی متعادل در طول روز خواهید داشت.
نحوهی مصرف تخم شربتی
تخمهای شربتی هنگامیکه در آب خیسانده و مصرف شوند، بیشترین خواص تغذیهای را دارند. آنها در تماس با آب پف میکنند، دور هر کدام یک پوشش سفید شفاف تشکیل میشود و سایزشان دو برابر میشود. شما میتوانید حدود ۲ قاشق چایخوری تخم شربتی را به مدت ۱۵ دقیقه در یک فنجان آب گرم بخیسانید. آب گرم باعث میشود که این دانهها کاملا پف کنند و آنتی اکسیدانها و آنزیمهای گوارشی مفید آنها آزاد شود.
درواقع این دانههای معطر، طعم خاصی ندارند و برای افزایش ارزش تغذیهای میتوان آنها را به هر غذایی اضافه کرد. آنها برای تزئین دسرها و نوشیدنیها عالی هستند و میتوان آنها را در لیموناد مخلوط کرد یا روی بستنی ریخت. آنها به نوشیدنیها و دسرها طعم و مزهی تازگی میدهند و جایگزین خوبی برای یک میانوعدهی کمکالری هستند. تخمهای شربتی را به سوپ و پاستا اضافه کنید و از بافت تردشان لذت ببرید.
تفاوت دانه چیا با تخم شربتی و تخم ریحان
متأسفانه در ایران به دلیل شباهت فیزیکی دانه چیا با تخم شربتی و تخم ریحان، افراد زیادی دچار اشتباه شده اند. طوریکه این دانه ها را به جای هم استفاده می کنند. دانه چیا در واقع بالاترین منبع گیاهی امگا ۳ موجود در جهان است. علاوه بر این سرشار از کلسیم، پروتئین و فیبر است. دانه چیا یک منبع غنی از ویتامین های گروه B است. همچنین سرشار از مواد معدنی مانند کلسیم ، آهن ، منیزیم ، منگنز ، فسفر و روی است. وقتی دانه های چیا را خیس می کنید تا چند برابر وزن خود آب جذب می کنند و لعاب دار و ژله ای می شوند. حتی گاهی تخم شربتی را با تخم ریحان basil seeds یا sabja seed هم یکی می دانند.
حالا فاجعه اینجاست اگر نزد یک عطاری بروید، فروشنده تمامی خواص چیا را برای تخم شربتی به شما شرح می دهد. از مزایای تخم شربتی آهن بالای آن است. برای پاکسازی شریان ها بسیار مناسب است. همچنین عملکرد روده را تنظیم می کند.
اما تفاوت چیا با تخم شربتی و تخم ریحان به صورت فیزیکی چیست؟
دانه های تخم شربتی ریزتر و سیاه براق است. بلافاصله بعد از اینکه در آب ریخته می شود لعابدار شده و رنگش متمایل به خاکستری میشود. از مزایای تخم شربتی آهن بالای آن است. برای پاکسازی شریان ها بسیار مناسب است. همچنین عملکرد روده را تنظیم می کند.
دانه های تخم ریحان درشت تر و سیاه مات است. بلافاصله بعد از اینکه در آب ریخته می شود لعابدار شده و رنگش متمایل به خاکستری میشود. از مزایای تخم شربتی آهن بالای آن است. برای پاکسازی شریان ها بسیار مناسب است. همچنین عملکرد روده را تنظیم می کند.
دانه چیا بیضی شکل است. رنگ آن اکثراً قهوی ای تیره رگه دار است. وقتی در آب ریخته می شود به تدریج لعابدار می شود. چیا حتی در رنگهای خاکستری، سفید و سیاه نیز موجود است دانه چیا به خودی خود طعم و مزه خاصی ندارد. به راحتی در غذاها می توان استفاده کرد.
تفاوت دانه چیا با تخم شربتی و تخم ریحان؛ هر چند از نظر فیزیکی کم باشد، اما از نظر ارزش غذایی زیاد است. هر کدام از این دانه ها، خواص و ارزش غذایی خاص خود را دارند. هر کدام به تنهایی مفید هستند.
از مزایای تخم شربتی آهن بالای آن است. در حالیکه دانه چیا بالاترین منبع گیاهی امگا ۳ موجود در جهان است. ولی تخم شربتی و تخم ریحان اصلاً امگا سه ندارند.
باید بدانید هر دانه را برای کدام خواص استفاده می کنید. مثل این است داروهای مناسب از داروخانه خریده اید اما نحوه استفاده هر کدام اشتباهی روی آنها نوشته شده باشد.
خواص روغن تخم شربتی
از روغنی که با خرد کردن تخم های شربت به دست می آید، برای درمان عفونت هایی مانند زخم، بریدگی، عفونت مثانه، عفونت پوست و… استفاده می شود.
ملاحضات مصرف
- اشخاص مبتلا به کرم معده نباید از تخم شربتی استفاده کنند.
- زیاده روی در مصرف تخم شربتی موجب ایجاد سر گیجه و همچنین بروز اختلال در حس بینایی می شود.
- مصرف این دانه ها برای افرادی که داروهای ضد انعقاد می خورند نیز توصیه نمی شود.
- توجه داشته باشید که این دانه های ریز حاوی گلوتن هستند و اگر شما جزو افراد حساس به این ترکیب هستید در مصرف آن دقت کنید.
- اگر داروی خاصی مصرف می کنید نیز بهتر است قبل از مصرف تخم شربتی با پزشک خود مشورت کنید.
- تخم شربتی همچنین باعث کاهش فشارخون می شود برای همین سالمندانی که داروی ضد فشار مصرف می کنند باید حواسشان به مصرف آن باشد.
- زنان باردار و کودکان باید از مصرف تخم شربتی اجتناب کنند. اگر این دانهها بهخوبی با آب مخلوط نشوند، ممکن است باعث خفگی بچههای کوچک شوند. این دانهها در زنان باردار، مقادیر استروژن را در بدن کاهش میدهند که ممکن است منجر به سقط شود. اگر باردار هستید یا هرگونه بیماری دیگری دارید، بهتر است قبل از اضافه کردن تخم شربتی به رژیم غذاییتان با پزشک مشورت کنید.
- در طب سنتی مصرف تخم شربتی به همراه خاکشیر توصیه شده است تا از چشبندگی احتمالی دانه های تخم شربتی به جداره ی روده جلوگیری کند و مکمل مناسبی برای آن محسوب می شود.
اولین نفر باشید که دیدگاهش را می نویسد !
دیدگاه شما برای ما مهم است.