معرفی بیماری خشکی لب و خشکی دهان
عوارض خشكی دهان
شاید افراد بسیاری ندانند كه مشكل خشكی دهان كه به‌دلیل كاهش ترشح طبیعی بزاق صورت می‌گیرد، می‌تواند ما را دچار مشكلات جدی از جمله كاهش حس چشایی، مشكل در بلع و جویدن غذا، صحبت كردن و نیز بیماری‌ها و عفونت‌های لثه‌ای و دندانی كند.
از اصلی‌ترین نشانه‌های خشكی دهان احساس سوزش در دهان، ترك خوردن لب ها، بروز آفت و تبخال و ضایعات قارچی روی زبان یا اطراف لب‌هاست كه عامل سیستم ایمنی بدن میشود. اما جدای از علت‌های ذكر شده، عامل دیگری نیز برای سوزش دهان وجود دارد.
لازم است بدانید كه اگر در دهانتان حداقل به مدت چهار تا شش هفته به طور پیوسته احساس سوزش می‌كنید و با معاینه به پزشك، هیچ علت دهانی و سیستمیك یعنی بیماری خاصی برای آن یافت نمی‌شود، بدانید كه مبتلا به نوعی بیماری روان تنی به نام سندرم سوزش دهان هستید.
شاید با توجه به شیوع انواع سرطان در میان مردم، ترس برخی افراد نسبت به ابتلای احتمالی به سرطان با مشاهده هر نوع درد و ناراحتی در نقطه‌ای از بدن كه علتی برای آن پیدا نمی‌كنند، قابل باور باشد، اما به گفته دكتر احمد قائم‌مقامی، متخصص بیماری های دهان و دندان، چنین افرادی بیمارانی هستند كه برای درمان‌شان باید به جنبه‌های روان‌شناسی توجه كرد و حتی دادن داروهای اعصاب به آنها ممكن است، مشكلی را حل نكند.
این متخصص، بروز سندرم سوزش دهان را ناشی از چنین مشكلات روحی و اضطرابی می‌داند كه بیشتر در سنین پنجاه تا هفتاد سالگی و در زنان حدود سه تا هفت برابر بیش از مردان بروز می‌كند.
چرا دهان می‌سوزد؟
اگر سوزش و درد در دهان به دنبال بروز آفت دهانی، زخم‌های ناشی از پروتزهای دهانی یا همراه ضایعات قارچی ویروسی یا بیماری های تضعیف كننده سیستم ایمنی بروز كند، جزو سندرم سوزش دهان به‌شمار نمی‌آید.
علائم این نوع سندرم كه نوعی بیماری روان تنی محسوب میشود به‌صورت احساس سوزش در نوك یا یك سوم قدامی زبان و گاهی كام و لب‌هاست كه اغلب صبح‌ها به‌هنگام برخاستن از خواب آغاز میشود و تا غروب به حداكثر می‌رسد، اما در هنگام جویدن و خواب تسكین می‌یابد؛ البته در بسیاری از موارد نوع مزمن این عارضه با افسردگی بروز پیدا می‌كند، اما هنوز مشخص نیست كه افسردگی سبب این عارضه میشود یا سندرم سوزش دهان سبب تشدید افسردگی میشود.
البته این متخصص بیماری های دهان و دندان معتقد است كه ابتلا به پاركینسون نیز به علت اختلالی كه در درك تحریك حسی و مزه در دهان ایجاد می‌كند، می‌تواند پس از افسردگی و اضطراب از علت‌های بروز این سندرم به شمار بیاید.
علت خشكی دهان را پیگیری كنید
فراموش نكنید كه بزاق دهان، اولین سد دفاعی بدن برای جلوگیری از ورود باكتری و تكثیر آن در دهان و دستگاه گوارش و ممانعت كننده از پوسیدگی دندان‌ها و بروز بیماری های لثه‌ای است.
پس كاهش بزاق و بروز خشكی و كم‌آبی دهان و زبان، اتفاقی است كه باید هرچه زودتر با مراجعه به پزشك و دندانپزشك علت‌یابی شود تا از بروز عوارض بعدی پیشگیری شود.
از پیشگیری تا درمان
سندرم سوزش دهان در آن دسته از بیمارانی كه از سرطان ترس دارند، بیشتر بروز می‌كند. پس برای درمان این بیماران باید درمان های روان‌شناسی در كنار درمان دارویی صورت بگیرد؛ یعنی بنابر تاكید دكتر قائم‌مقامی درمان های موضعی در این عارضه چندان موثر نیست، اما تجویز داروهای ضدافسردگی و آرام‌بخش و از همه مهم‌تر صحبت با بیمار و مطمئن كردن وی در مورد سرطانی نبودن عارضه بسیار موثر است و در موارد افسردگی شدید مشورت با متخصص اعصاب و روان كمك‌كننده است.
- مصرف كم‌قهوه و نوشیدنی‌های كافئین‌دار و بیسكویت و شیرینی‌ها
- مصرف نكردن مواد محرك و ادویه‌‌ها در غذا
- امتناع از كشیدن سیگار و مصرف داروهای ضدافسردگی و آرام‌بخش
- جویدن سقز طبیعی بدون قند برای مدت كوتاهی پس از وعده‌های غذایی
- شست‌وشوی دهان چند بار در روز بخصوص بعداز غذا یا خوردن هرنوع مواد خوراكی
- گرداندن آب دردهان قبل از خواب
- حفظ و رعایت بهداشت و سلامت دندان‌ها
نسخه ها
عطش و خشکی دهان (روایات)
سقمونیا
اسماعیل بن جابر می گوید: یکی از برادران ما از شدت تشنگی و خشکی دهان[وآب دهان]به امام صادق علیه السلام شکایت کرد. حضرت به وی دستور دادند از گیاهان سقمونیا و هل و سنبل و زردک وحشی و چوب بلسان و [دانه بلسان] و نارمشک و سلیخه[1]پوست کنده و صمغ صنوبر رومی و طرخون رومی و دارچین، از هر کدام به اندازه دو مثقال تهیه و همه را غیر از سقمونیا باهم کوبیده و صاف کرده و با هم مخلوط کند و سقمونیا را به تنهایی کوبیده و بدون اینکه صاف شود با مواد دیگر مخلوط کند. سپس سی و پنج مثقال فانید سجستان [2]تهیه و در دیگ[3]با حرارت ملایم آب کرده وداروها را با آن تفت داده و همه آنها را با عسل صاف مخلوط کرده سپس در ظرف مخصوص دارو یا سبویی سبز رنگ می ریزی.اگر به آن نیاز شد دو مثقال از آن را ناشتا بخور و هر نوشیدنی که خواستی همراه آن بنوش. به هنگام خواب نیز این کار را تکرار کن.[4]
خشکی دهان (روازاده)
علل مختلفی دارد که یکی از راه های درمان آن جویدن سقز کوهی آغشته به روغن زیتون است که موجب تحریک غدد بزاق و ترشحات آن می گردد.
خشکی دهان (روازاده)
پرسش: درباره درمان عارضه خشکی دهان برای افراد مسن راهکاری ارایه فرمایید؟
پاسخ: باید سقز طبیعی بجوند یا هسته زیتون تازه را درآورده و زیتون را در دهانشان بگذارند و کم کم بجوند و بعد بخورند. این کار باعث می شود غدد بزاقی آنها تحریک شده و ترشحاتش بیشتر گردد و اگر راه بزاق دهان هم گرفته شده باشد، باز می شود. غذاهای گرم و تر مصرف نمایند. آش جو، کاهو و سکنجبین زیاد میل کنند.[5]
آروغ زدن و خشکی دهان
پرسش: دکترها میگویند چیزیت نیست. دو سال است این مشکل را دارم. بعد از غذا پشت سر هم و بلند آروغ می زنم. اشتها ندارم ولی به زور غذا می خورم. دهانم خشک میشود ولی آب دلم نمی خواهد. زیر پا، کف دست ها و دلم گرم است.
پاسخ: غذا خوب بجوید. از نوشیدن آب و سایر نوشیدنی ها در بین غذا بپرهیزید.
کمی نمک اول و آخر غذا میل کنید.
خاکشیر یک قاشق در یک لیوان آب جوش با کمی عسل صبح ناشتا میل کنید.
بعد از غذا دم کرده آویشن یک استکان میل کنید. رب سیب تهیه کنید و روزی 2-3 قاشق میل کنید خیلی مفید است.[6]
خشکی لب و دهان (خیراندیش) [7]
آب انار را با آب زرشک یا سایر ترش مزه ها بخورد.
[1] پوست شاخه های درختی خوشبو.
[2] در کتاب(قایند سنجری)آمده که صحیح آن (فانید سجری) است.
[3] در کتاب اشتباها(الطبخ) آمده که صحیح آن(الطنجیر )است.
[4] بحارالانوار: ج62، ص206.
[5] (پرسش های شما، پاسخ های حکیم دکتر روازاده، ج 1، ص 71)
[6] پرسش های شما پاسخ های حکیم دکتر روازاده ج 2 ص 58.
[7] سخنرانی در تربت حیدریه
منبع: کتاب نسخه های معصومین و بزرگان طب اسلامی ایرانی - بیماری های دهان، دندان و لب (نویسنده: رضا میرزایی )
اولین نفر باشید که دیدگاهش را می نویسد !
دیدگاه شما برای ما مهم است.